Prostat kanserinde 2040 yılı uyarısı: Vaka sayısı ikiye katlanacak! Avrupa'da kritik 'aşırı teşhis' tartışması: Hem hasta hem ekonomi için yük

Araştırmalara göre, prostat kanseri vakalarında dünya genelinde 2040 yılına kadar iki kat artış yaşanabilir. Erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biri olan prostat kanseri, erken tanı sayesinde tamamen tedavi edilebiliyor. Yaşla birlikte prostat kanseri görülme riski artıyor; bu nedenle 50 yaş ve üzeri her erkeğin PSA testi yaptırması öneriliyor. Prostat kanserinin bazı türlerinin çok zararsız olduğunu belirten Üroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Erdem Canda, Avrupa'da tartışılan 'aşırı teşhis' konusuyla ilgili şunları söyledi: "Burada önemli olan, bu kanserin zararsız türlerinin olduğunu da bilmek ve ek bir tedaviye ihtiyaç olmadığını fark etmektir. Her gereksiz tedavi, yan etki ve maliyet anlamına gelir."

Prostat kanseri, erkeklerde prostat bezinde yer alan hücrelerin anormal ve kontrolsüz bir şekilde büyümesine bağlı gelişen bir kanser türü. Tıp dergisi Lancet'te yayımlanan araştırmaya göre, prostat kanseri teşhisi konulan kişi sayısı önümüzdeki 20 yıl içinde dünya genelinde iki kattan fazla artacak. 2020'de 1.4 milyon olan kanser hastası sayısı 2040'a kadar 2.9 milyona ulaşacak. 2020 yılında yaklaşık 375 bin kişinin prostat kanseri nedeniyle hayatını kaybettiğini kaydeden araştırmada, 2040 yılında bu sayının 700 bine ulaşacağı öngörülüyor.

Koç Üniversitesi Hastanesi Üroloji Uzmanı Prof. Dr. A. Erdem Canda, prostat kanserinin, Avrupa'da erkeklerde en sık görülen ve ölüme yol açan 3’üncü sıklıktaki kanser türü olduğunu söyledi. Prof. Canda, 2020 yılında dünyada yaklaşık 1.5 milyon yeni kanser vakası saptandığını ve bunların 400 bininin prostat kanseri olduğunu aktardı.

Yaş ilerledikçe prostatın büyüdüğünü belirten Prof. Dr. Canda, "Prostat büyümesi idrar şikayetlerine yol açıyor. Ayrıca prostat kanseri de gelişebiliyor ve her iki durumun semptomları birbirine benzeyebiliyor" dedi ve erken tanının önemini vurguladı.

Bazı prostat kanseri türlerinin vücuda sıçrayabildiğini (metastaz) söyleyen Prof. Dr. Canda, "Bu türleri zamanında tanıyamazsak kanser vücudun çeşitli bölgelerine yayılabiliyor. Bu yüzden amacımız prostat kanserini mümkün olduğunca erken, metastaz yapmadan tespit edip gerekli tedaviyi uygulamaktır" dedi.

Prostat kanserinin genç erkeklerde daha az görüldüğünü belirten Prof. Dr. Canda, “Örneğin, 30 yaş altındaki erkeklerin yüzde 5’inde saptanırken, 80 yaşından sonra bu oran yüzde 60’a çıkıyor. Yaş arttıkça birçok hastalığın daha sık görüldüğünü, prostat kanserinin de bunlardan biri olduğunu söyleyebiliriz” dedi.

Prof. Dr. Canda, 50 yaşından itibaren kanser olma ihtimalinin arttığını belirterek, “Basit bir kan testi olan PSA testiyle kanserin ilk sinyalini alıyoruz. Sonuç genelde aynı gün çıkar. PSA değerleri yaşa bağlıdır; yüksek PSA, prostat kanseri ihtimalini artırsa da kesin kanser anlamına gelmez. Yaş ilerledikçe PSA seviyeleri yavaş yavaş yükselir. Yüksek PSA durumunda üroloji muayenesi önemlidir; çünkü belirli hacme ulaşmış kanserleri muayenede hissedebiliyoruz. Sonrasında prostatı görüntüleyip kanser odağı olup olmadığını MR ile kontrol ediyoruz. MR sonucunda şüpheli odak varsa biyopsi yapıyoruz. Bu, MR füzyon prostat biyopsisiyle gerçekleştirilir. Böylece şüpheli odakları ıskalama ihtimali azalır. Patoloji sonucuna göre kanser varsa, vücuda sıçrayıp sıçramadığını PET/CT ile kontrol ediyoruz. Eğer sıçramamışsa, hastayla tedavi seçeneklerini değerlendiriyoruz” dedi.